Robert Gorczyński
Strażnik domowego ciepła, czyli rzecz o zdunie
W najdawniejszych czasach ognisko, a później kominek albo piec, były tymi elementami domostw, wokół których koncentrowało się życie rodzinne i społeczne w dawnych polskich wsiach. Jednak kiedy piec się zbiesił i nie trzymał płomienia lub też przestawał ogrzewać mieszkańców domostwa, wtedy to wzywało się zduna.
Między legendą a wodą w kranie. Dzieje wody na polskiej wsi
Dla mieszkańców dawnej polskiej wsi woda miała dwa oblicza, które odzwierciedlały moc tego żywiołu. Z jednej strony woda była ważnym symbolem życia, oczyszczenia, wieczności i uświęcenia.
Święcone i wielkanocny stół, czyli podróż w czasie i przestrzeni
Na świąteczną, wielkanocną symbolikę patrzeć można w wieloraki sposób. Na pierwszy rzut oka zdaje się ona być lekka, kolorowa, a nawet kojarząca się z hipermarketową tandetą. Nic bardziej mylnego!
O tradycyjnym szacunku dla lasu
Nie byłby to jednak pełny obraz tego zagadnienia, gdybym pominął kwestie związane z ludowymi wyobrażeniami lub wierzeniami dotyczącymi tajemnego, czy wręcz duchowego życia puszcz i lasów.
Las u zarania polskiej wsi
Gdybyśmy umieli przenieść się w czasie, np. w okres wczesnego średniowiecza, to z pewnością wiele rzeczy by nas zadziwiło, a ogromne obszary lasów z całą pewnością zaliczylibyśmy do kategorii tych oszałamiających zjawisk. I jeśli dziś, nieodłącznym elementem polskiego wiejskiego krajobrazu są uprawne pola, to w tamtych czasach ich miejsce zajmowały lasy.
Święta w konwencji „zero waste”, czyli inna droga do tradycji
Wielu z nas podziela pogląd, że Święta Bożego Narodzenia to czas wyjątkowy. I mimo, że najważniejszą ich stroną jest wymiar duchowy to warto, szczególnie w dzisiejszych czasach, gdy środowisko naturalne obciążone jest tak wieloma szkodliwymi czynnikami, zwrócić uwagę na tę drugą - materialną ich stronę.
Kwietny szlak polskiej wiary i kultury
Kwiaty w polskiej kulturze ludowej i religijnej odgrywają bardzo ważną rolę. Mają też wiele znaczeń. Można się także śmiało pokusić o stwierdzenie, że kwiaty to jeden z ważniejszych kulturowych łączników, wiążących nas z innymi słowiańskimi narodami i etnicznymi grupami.
Między kuchnią a urokiem, czyli znaczenie roślin na wsi
Teraz przyszła pora na to, by opisać symboliczne znaczenie i praktyczną rolę roślin wielorocznych. Ich wartość dla naszych przodków trudno przecenić, a ślady dawnych przekonań i wierzeń towarzyszą nam do dziś. Na przykład w ziołolecznictwie i w kosmetyce.
Woda – żywioł, który daje i odbiera życie
Narastająca susza, zmiany klimatyczne, anomalie pogodowe, czy też tak dramatyczne zjawiska jak ostatnio notowane, masowe śnięcie ryb w Odrze, każą nam z większym szacunkiem podchodzić do roli i znaczenia wody w naszym życiu.
Dożynkowe troski i nadzieje
Odkąd człowiek zajął się uprawą roli życie rolnika uzależnione było (i jest), od wielu naturalnych cykli. Najważniejszy z nich to cykl wegetacyjny roślin uprawnych. Jest tak, ponieważ powodzenie na tej płaszczyźnie, lub jego brak, przez wieki określało i w wielu przypadkach określa do dziś, jakość życia aż do kolejnych zbiorów.
