Jesień zawitała do nas nie tylko atmosferycznie, ale również i kalendarzowo. Na polach na nowo dominuje kolor brunatny, a drzewa przywdziewają złociste barwy. Świat zwalnia, natura daje sobie czas, by za kilka miesięcy rozkwitnąć na nowo. My – ludzie – mamy różne sposoby na przetrwanie okresu jesienno-zimowego. A jak to wygląda w świecie zwierząt? Tam również panują pewne zasady, obowiązujące w czasie tych kilku miesięcy.
Niektóre gatunki ptaków opuszczają nasze strony i udają się do cieplejszych krajów. Natomiast zwierzęta, takie jak niedźwiedzie, jeże czy nietoperze zapadają w sen zimowy. Okres jesieni jest dla nich czasem przygotowania się do tego stanu, ponieważ to wtedy gromadzą zapasy pokarmu lub brunatnej tkanki tłuszczowej (odpowiadającej za wytwarzanie ciepła). Sen zimowy trwa od kilku tygodni do kilku miesięcy, może być stanem przerywanym. Wyróżnia się okresy głębokiej hibernacji i okresy wybudzeń. Wybudzenia są krótkie, nie trwają dłużej niż kilkanaście godzin, są jednak bardzo kosztowne energetycznie dla hibernujących zwierząt – wówczas temperatura ciała wzrasta znacząco w krótkim odstępie czasu.
Już pod koniec wakacji pszczoły przygotowują się do nadchodzącej zimy. Zbierają zapasy nektaru i pyłku, ale są również zmuszone do bardziej zintensyfikowanej ochrony gniazda przed innymi owadami, poszukującymi pożywienia. Ważna jest również odpowiednia organizacja gniazda – miód jest gromadzony wokół kłębu, co ułatwia pszczołom jego konsumpcję w zimowe dni. Owady, które wylegną się na przełomie sierpnia i września są specjalnie przystosowanie do zimy. Są mniej aktywne i posiadają grubszą warstwę tkanki tłuszczowej. To od nich zależy, czy ul rozwinie się na nowo na wiosnę.
Dla krów okres jesienny często wiąże się z zasuszaniem, dzięki któremu możliwa jest regeneracja organizmu i przygotowanie zwierzęcia do kolejnego cyklu laktacji. Odpowiednio przeprowadzone zasuszanie powinno trwać od 40 do 65 dni. Szczególną uwagę należy poświęcić żywieniu, bardzo ważne jest bowiem dostarczenie krowom odpowiednich składników odżywczych. W drugim etapie zasuszania należy zwiększyć zawartość białka i energii w pokarmie.
Kury, jako inny przykład zwierząt gospodarskich, znoszą mniej jaj. Spowodowane jest to mniejszą i krótszą dostępnością światła, co zakłóca ich cykl biologiczny. Do produkcji hormonów odpowiadających za nieśność przysadka mózgowa kur potrzebuje odpowiednio dużo światła – między 14 a 16 godzin dziennie. Odpowiednie doświetlenie kurnika może rozwiązać ten problem.
Na pewno każdy z nas widział w swoim życiu chociaż raz białe nitki unoszące się w powietrzu w okresie jesieni. Są to nici przędne, znane szerzej jako babie lato. Pająki przemieszczają się w ten sposób, a odległości jakie pokonują sięgają nawet kilkaset kilometrów. Nie wiadomo skąd dokładnie wywodzi się nazwa babiego lata i dlaczego to właśnie tym, na pozór, dziwnym zlepkiem wyrazów określono pajęcze sieci. Niektórzy badacze wskazują na podobieństwo nici do włosów dojrzałych kobiet, inni na skojarzenie słowa „baba” z czymś starym – babie lato miałoby wówczas oznaczać późne lato.
Dni stają się coraz krótsze, a temperatura spada. Natura przygotowuje się do przetrwania srogich, zimowych miesięcy. Jednak zanim świat będzie przepełniony odcieniami bieli i szarości, możemy nacieszyć wzrok złotą jesienią.
