Od 25 lat, w trzecią środę listopada (czyli w tym roku 19 listopada), w Polsce i na świecie, obchodzony jest „GIS Day” – międzynarodowe święto użytkowników i pasjonatów Systemów Informacji Geograficznej. Tegoroczny „GIS Day” odbywa się pod hasłem: „Mapowanie umysłów, kształtowanie świata: 25 lat doskonałości GIS”. Chodzi o zaakcentowanie udziału technologii GIS w globalnym rozwoju, a także o budowanie świadomości społecznej dotyczącej roli, jaką technologia GIS może odgrywać w różnych dziedzinach życia.
KOWR i płatności obszarowe
W Polsce, Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa, wykorzystuje GIS do dostarczania rolnikom i administracji publicznej, danych przestrzennych wspierających codzienne decyzje i monitorowanie zmian klimatycznych i ich wpływu na uprawy.
GIS jest też narzędziem w systemie płatności bezpośrednich i obszarowych, umożliwiającym weryfikację granic i powierzchni działek rolników do obliczenia i wypłaty dopłat. W tym przypadku, GIS służy do analizy przestrzennej, sprawdzania kwalifikowalności gruntów i do monitorowania przestrzegania wymogów środowiskowych oraz programowych.
Czym jest GIS?
Systemy GIS to narzędzia umożliwiające zbieranie, przechowywanie, analizowanie i wizualizowanie danych geograficznych. Podstawowymi źródłami danych dla GIS są obrazy satelitarne, zdjęcia lotnicze, mapy i systemy lokalizacji satelitarnej GPS.
KOWR wykorzystuje natomiast GIS do pozyskiwania i przetwarzania danych przestrzennych (geograficznych), co umożliwia precyzyjne określanie położenia obiektów fizycznych i zjawisk, a także monitorowanie ich zmian w czasie. Dzięki temu możliwe jest np. dokładne monitorowanie stanu upraw, szkód rolniczych i szybkie podejmowanie decyzji dotyczących gospodarowania zasobami.
Obecnie KOWR wdraża System Satelitarnego Monitorowania Upraw Rolnych (S2MUR), którego celem jest budowa i wdrożenie systemu IT na potrzeby wspierania decyzji rolników i administracji publicznej w zakresie upraw rolnych. System ten, dzięki integracji i synergii danych satelitarnych, meteorologicznych, glebowych, agrotechnicznych (in-situ), oraz statystycznych, umożliwiać ma kompleksowe i całoroczne monitorowanie stanu upraw na terenie całego kraju, dostarczając dokładnych informacji przestrzennych o warunkach wzrostu i przewidywanych plonach. Produkty systemu S2MUR będą udostępniane za pomocą e-usług, usług sieciowych API i serwisu mapowego.
Wcześniej, w 2019 roku, KOWR zrealizował projekt pn. „Wykorzystanie teledetekcji do zarządzania Zasobem Własności Rolnej Skarbu Państwa”, do wykrywania i monitorowania suszy rolniczej, wymoknięć oraz wymarznięć roślin uprawnych. A w 2020 roku, w związku z suszami i pandemią Covid-19, KOWR opracował i wdrożył program Geoserwis 2020 wspierający administrację publiczną w procesie weryfikacji wniosków o szacowanie suszy rolniczej.
GIS, ARiMR i wypłata dopłat
W przypadku dopłat, GIS pozwala na precyzyjne określenie powierzchni gruntów rolnych na podstawie danych z wniosków i map. Ma to kluczowe znaczenie dla wypłaty dopłat naliczanych na podstawie kwalifikującej się powierzchni (od 0,1 ha do maksymalnego dopuszczalnego obszaru). System umożliwia też analizę położenia działek przy ocenie wniosków o płatności związane z ekoschematami, jak np. ekoschemat „Dobrostan zwierząt” czy płatności rolno-środowiskowo-klimatyczne. GIS wspiera Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR), w procesie przetwarzania wniosków i realizacji wypłat dopłat (zaliczek i płatności końcowych).
Obchody i wydarzenia
Z okazji „GIS DAY” organizuje się wiele wydarzeń, w których uczestniczą instytucje, takie jak: KOWR, GUS, uczelnie wyższe, a także NGO-sy. Obchody „GIS DAY” w 1999 roku zapoczątkował dostawca oprogramowania do analizy przestrzennej, firma Esri, która udostępniła specjalny portal internetowy: https://www.gisday.com/en-us/overview.
Źródła:
Portal internetowy KOWR: https://www.gov.pl/web/kowr/gis-day—dzien-systemow-informacji-geograficznej
Portal internetowy ARiMR: https://www.gov.pl/web/arimr/doplaty-2025-arimr-przyjmuje-wnioski
Portal internetowy pn. Zastosowania Technologii GIS w Kartografii, hydrografii oraz nawigacji morskiej: https://sites.google.com/site/gisnewage/
Portal internetowy: https://www.gisday.com/pl-pl,
